काठमाडौं। सिजनमा पनि ‘पर्यटक आगमन घटेको’ भन्दै चिन्ता व्यक्त गर्न थालिएको छ। हिमाल आरोहण र ट्रेकिङका लागि विशेष मानिने वसन्तकालीन सिजन सुरु भइसक्दा पनि पर्यटक आगमन दर औसत छ।
पर्यटन बोर्डले गत मंगलबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार गत मार्चमा १ लाख २१ हजार ६८७ पर्यटक नेपाल आएका थिए। यो संख्या सन् २०२४ को मार्चको भन्दा ५.१ प्रतिशत कम हो। २०२४ को मार्चमा १ लाख २८ हजार १६७ पर्यटक नेपाल आएका थिए।
सबैभन्दा धेरै पर्यटक भित्रिएको वर्ष सन् २०१९ को मार्चमा भन्दा ४.४ प्रतिशत कम पर्यटक २०२५ को मार्चमा आएका छन्। २०१९ मा १ लाख २७ हजार ३५१ पर्यटक नेपाल आएका थिए।
गत फेब्रुअरीमा पनि पर्यटक आगमनदर घटेको थियो। २०२४ को फेब्रुअरीमा ९७ हजार ४२६ पर्यटक नेपाल आएका थिए। भने, २०२५ को फेब्रुअरीमा संख्या घटेर ९६ हजार ८८० मा झरेको थियो।
जनवरीमा पनि पर्यटक आगमनदर उल्लेखयरुपमा बढ्न सकेको थिएन। २०२४ को जनवरीमा ७९ हजार १०० पर्यटक नेपाल आएकोमा २०२५ मा १.१ प्रतिशत (७९ हजार ९९१)मात्रै वृद्धि भएको थियो।
नेपालमा पर्यटक आगमनलाई कोरोना महामारीको अवस्थामा फर्काउने लक्ष्य राखिएको छ। यद्यपि, कारोना महामारी अन्त्य भएको करिब पाँच वर्ष पूरा हुँदासमेत लक्ष्य पूरा हुनुको साटो आगमनदर ऋणत्मकतातिर जान थालेको छ। पर्यटक आगमनदर यही अवस्थामा रहे नेपालको पर्यटन क्षेत्र यथास्थितिमा गुज्रिने देखिन्छ।
विश्वव्यापी समस्याको प्रभाव
पर्यटन व्यवसायीहरुको भनाइ पनि तथ्यांकसँग मेल खान्छ।
ट्रेकिङ एजेन्सिज् एसोसिएसन अफ नेपालका वरिष्ठ उपाध्यक्ष कर्मा शेर्पा पर्यटक आगमन घटेको स्वीकार्छन्। उनले भने, ‘हो, अहिले पनि घटेको छ, अर्को वर्ष पनि घट्छ।’
पर्यटक आगमन ऋणात्मक हुनु नेपालको मात्रै नभएर विश्वव्यापी समस्या भएको उनको भनाइ छ। उनकाअनुसार अमेरिकी नीतिका कारण यस्तो समस्या भएको हो।
‘अहिले अमेरिकाले साना देशहरुमाथि हस्तक्षेप गरिरहेको छ, युरोपियन देशहरुले आफ्नो सुरक्षामा बढी ध्यान दिन थालेका छन्। मान्छे खुसी भए पो घुम्न हिँड्छन्, सबैलाई सुरक्षाको चिन्ता छ, कसरी घुम्न आउन् त।’
उनकाअनुसार अमेरिकाले अनुदान कार्यक्रमहरु स्थगित गरेका कारण पनि पर्यटनमा प्रभाव परेको छ। युएसएडजस्ता कार्यक्रमहरु बन्द भएपछि एनजिओ/आइएनजिओका गतिविधि रोकिएका छन्। ती कार्यक्रमहरु रोकिएपछि कर्मचारी र तिनका परिवार आउन छाडेका छन्।
यससँगै पर्यटन आगमन घट्नुमा आन्तरिक कारणहरु पनि धेरै रहेको शेर्पाले बताए। ‘नेपालको ट्रान्स्पोटेसनमा धेरै समस्या छ। ट्रान्स्पोटेसन राम्रो नहुँदा बाहिर गलत म्यासेज गइरहेको छ। त्यसमाथि हिमाल आरोहणको रोयल्टी बढ्यो। अहिले मात्रै होइन अर्काे वर्ष पनि पर्यटक घट्ने सम्भावना देख्छु म त’, शेर्पाले एभरेष्ट पेडियासँग भने।
नेपाल पर्यटन बोर्ड गण्डकी प्रदेश कार्यालयका प्रमुख मणि लामिछाने पनि पर्यटक आगमनमा समस्या देखिएको निष्कर्ष सुनाउँछन्। ‘पर्यटक आगमन घट्यो’, लामिछानले भने।
पर्यटक आगमन घट्नुमा हवाई व्यवस्थापन प्रमुख कारण भएको उनको भनाइ छ। ‘हवाई भाडा धेरै महंगो भयो। नयाँ विमानस्थलहरु पनि नियमित सञ्चालन हुन सकेका छैनन्, पर्यटक घट्नुको मेजर कारण नै यही हो’, उनले भने। प्रदूषणलगायत वातावरणीय प्रतिकुलताले पनि असरको गरेको लामिछानेको तर्क छ।
आगमनदर घटेपनि पर्यटकीय गतिविधिमा कमी नभएको ड्रिमपिक एड्भेन्चरका सञ्चालकसमेत रहेका अन्तर्राष्ट्रिय माउन्टेनलिडर कृष्णकुमार मगर बताउँछन्।
‘पर्यटकहरु आएकै छन्, काम गर्ने साथीहरु पनि व्यस्त हुनुहुन्छ। नम्बरमा संख्या घटेको होला तर पर्यटन क्षेत्र राम्रो छ’, कृष्णकुमारले भने।
-1740473541.jpeg)
